قید حکمقید حکم به معنای قید محدود کننده دامنه شمول حکم اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفقید حکم، مقابل قید موضوع بوده و به قیدی گفته می‌شود که دامنه شمول حکم را محدود می‌کند. ۲ - بیان نمونه«الماء المتغیر متنجس» یا «الماء اذا تغیر تنجس». ۳ - انواع قید در حکمهمان طور که از مثال به دست می‌آید، قید به دو صورت در حکم لحاظ می‌گردد: ۱. قید مقوم حکم است؛ یعنی به گونه‌ای است که قوام حکم به آن بوده و با نبودن آن، حکم از بین می‌رود، مانند: «الماء المتغیر متنجس» که حکم بر روی آب مقید به «تغیر» رفته است؛ ۲. قید مقوم حکم نیست؛ یعنی فقط در عارض شدن حکم بر موضوع در نظر گرفته شده و در برداشتن آن دخالت ندارد؛ به عبارت دیگر، قید، شرط عارض شدن حکم بر موضوع است، مانند: «الماء اذا تغیر تنجس»، که علت پیدا شدن حکم تنجس، دگرگونی (تغیر) آن است، اما با رفع این تغیر، حکم نجاست از بین نمی‌رود. ۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۶۶۱، برگرفته از مقاله «قید حکم». رده‌های این صفحه : قید
|